İş dünyası, işvereni, çalışanı ve emeklisiyle gözler zamlara çevrildi. Tüm Türkiye'deki emeklilerle ilgili zam haberleri son günlerde son dakika olarak gelmeye başladı. İşte memur ve emeklilere Temmuz zammı son dakika müjdeleri..
Milyonlarca emekli bu haber kilitledi. Emeklilerin maaşı ne kadar olacak? Temmuz ayında emekliler kaç TL zamlı maaş alacak? Emeklilerin zamlı maaşlarıyla ilgili gelişme var mı? Temmuz ayı, tüm emekliler için zam ayı olacak. Hem SSK hem Bağ-Kur hem de memur emeklilerinin maaşı değişecek. İşte 15 Haziran çarşamba günü itibariyle emekli zamlarıyla ilgili tüm detaylar
EMEKLİYE RAMAZAN BAYRAMINDA İKRAMİYE VAR MI? TIKLA ÖĞREN
Emeklinin zam hesabı tamam
Tüm emeklilerin maaşı Temmuz'da değişecek. Memur emeklileri toplu sözleşme kapsamında yüzde 5 zam alacak. SSK ve Bağ-Kur emeklileri de bu yılın ilk 6 aylık döneminde gerçekleşen enflasyon oranında zam alacak. SSK ve Bağ-Kur emeklileri zam oranını, memur emeklileri ise enflasyon farkı alıp almayacağını öğrenmek için 4 Temmuz'u bekliyor. Bu tarihte açıklanacak enflasyon verileriyle her şey netleşecek.
% 4 GÜÇLÜ İHTİMAL
Ancak ilk 5 aylık enflasyon verileri, ipuçlarını veriyor. Ocak-Mayıs enflasyonu yüzde 3.15 çıktı. Bunun üzerine Haziran enflasyonu eklenecek. Uzmanlar bu veri ışığında, ilk 6 aylık enflasyonun yani emeklilerin zammının yüzde 4 civarında çıkma ihtimalini yüksek buluyor. TAKVİM, tahminlere göre emeklilerin yeni maaşlarını hesapladı. İlk 6 aylık enflasyon yüzde 4 çıkarsa, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin maaşı 35 ile 152 lira arasında artacak...
En düşük emekli aylığı halen 874 lira 19 kuruş. Eğer Temmuz artışı yüzde 4 olursa, bu maaş 34 lira 96 kuruş artışla 909 lira 15 kuruşa çıkacak. Şu an 3 bin 814 lira olan en yüksek maaş da bu durumda 3 bin 966 liraya ulaşacak. Bu maaşta yüzde 4'lük zamla 152 lira yükselme yaşanacak. Öte yandan memur emeklilerinin Temmuz'da enflasyon farkı alabilmesi için ilk 6 aylık enflasyonun yüzde 6'yı aşması gerekiyor. (Takvim)
YASA MECLİS'TE! HANGİ EMEKLİ NE KADAR MAAŞ ALACAK?
Hükümet emeklilerin merakla beklediği tasarıyı Meclis'e sevk etti. Tasarı, ikramiyesini '30 yıllık hizmet süresi' kısıtlamasıyla alanlara ek ödeme yapılmasını öngörüyor. Peki yasa çıkınca hangi emekli ne kadar para alacak? işte yanıtları...
HANGİ EMEKLİ NE KADAR PARA ALACAK?
Anayasa Mahkemesi'nin kararıyla 7 Ocak 2015'ten sonra emekli olan memurlara 30 yılm üzerindeki ikramiyeleri de ödenmeye başlamıştı. Ancak daha önce emekli olanlar Sosyal Güvenlik Kurumu'na başvurup ikramiyelerini alamadı, ikramiye almanın tek yolu ise mahkemeye başvurmaktı. Artan talep ve önerileri değerlendiren hükümet, önceki gün 100 binlerce memur emeklisi ve yakınını ilgilendiren önemli bir yasa tasarısı hazırladı.
DUL VE YETİMLERİNE DE...
Meclis'e sevk edilen yasa tasarısı, memurların emekli ikramiyesinde esas alman hizmet süresi hesabındaki 30 yıllık üst sınır nedeniyle hak kaybı olanlara yeni imkan getiriyor. Tasarıya göre; 7 Ocak 2015'ten önce emekli olan memurlara ve emekli ikramiyesi almadan hayatmı kaybedenlerin dul ve yetimlerine yani hak sahiplerine ek ödeme yapılacak. 30 yıldan fazla çalışması olan her yıl için ilave ikramiye alacak.
HESAP AYRINTISINA DİKKAT!
Para, yasa çıktıktan sonra 1 yıl içinde başvuranlara ödenecek. Yasa tasarısında en dikkat çekici kısım ise ikramiyelerin nasıl ödeneceğiyle ilgili. Tasarıya göre; ikramiyeler emekli olunan dönemdeki katsayılar, ek ödemeler, emekli maaşı gibi unsurlar dikkate alınarak hesaplanacak. Örneğin; 9 yıl önce emekli olan bir memur emeklisine, 9 yıl önceki memur maaş ve taban aylık katsayılarına göre ikramiye ödenecek.
BELİRLEYİCİ OLAN YIL
Mesela; Ocak 1995'te emekli olup 40 yıl hizmete karşılık alamadığı 10 yıllık ikramiye için başvuran üniversite mezunu memur, şef veya şube müdürü 10 yıllık süre için toplamda 165 lira alacak. Bu memurlar 2013'te emekli olduysa alacağı ek ikramiye 18 bin lirayı bulacak. 4 yıllık üniversite mezunu olmayıp, 2200 ek göstergeden daha az göstergeyle emekli olanların ikramiyesi daha düşük. Bugün itibarıyla yıllık ikramiye farkı 250-300 lira.
'YOL YAKINKEN FARK ÖDENSİN'
Emeklilik tarihi olarak geriye gittikçe alınacak ikramiye tutarları azalıyor. Memur sendikalarının yetkilileri tasarıya göre; emekli olunan tarihteki ikramiyenin geçerli olduğuna dikkat çekerek buna enflasyon farkı ve faizin eklenmemesinin ileride sorun yaratabileceğine söyledi. Düzenleme yasalaşmadan bu konuda önlem alınması gerektiğini belirten yetkililer, "Aksi halde, bu konuda da Anayasa Mahkemesi'ne dava açılır. Sonuç emekli lehine olur" diyor.
TABLO NASIL OKUNMALI?
Tabloda 30 yıl üzeri hizmeti olan üniversite mezunu memurların her yıl için alacağı ikramiye miktarı belirtildi. Örneğin 32 yıllık memur, emekli olurken 30 yıl üzerinden ikramiyesi aldığı için 2 yılı yandı. Dolayısıya 2 yıllık ikramiye alacağı var. Bu nedenle, emekli memur kendisini ilgilendiren hanenin karşısındaki rakamı 2 ile çarpacak. Örneğin; 2200 ek göstergeyle 2011 'de emekli olanların her yıl için alacağı rakam 1561 lira. 3600 ek göstergeyle aynı yıl emekli olanlar ise yıllık 1613 lira alacak. Tutarlar yaklaşık değerlerdir. Kuruma, dereceye ve öğrenim durumuna göre değişebilir.
EMEKLİ MAAŞLARINA 2017'DE DE ZAM VAR
Yine 25 yıldan emekli olan mimar ve mühendisin maaşı 2 bin 426 liradan 2 bin 548 liraya, profesörün maaşı da 4 bin 889 liradan 5 bin 133 liraya çıkacak. Memur emeklilerinin zamları geçen yıl Ağustos'ta yapılan toplu sözleşmede belirlenmişti. 2017'nin zamları da burada kararlaştırılmıştı. Memur emeklilerinin maaşı 2017'de Ocak'ta yüzde 3, Temmuz'da yüzde 4 artırılacak.
81 ilde ev müjdesi
TOKİ, emeklilere ucuz konut için topyekün çalışıyor. 'Emekliye İkinci Bahar' projesi tam gaz sürüyor. Emeklilere ilk etapta 17 ilde 4 bin 340 konut sunan TOKİ, ardından da 18 ilde yapacağı konutlar için talep topladı. 2+1 olarak planlanan konutlar için Mart ayında Ziraat Bankası ve Halk Bankası ön talepleri topladı. 'Emeklilere İkinci Bahar' projesi kapsamında inşa edilecek konutlar için 85 bin 519 emekli ön talepte bulunurken; noter huzurunda yapılan kura ile 7 bin 681 emekli hak sahibi olarak belirlendi. Projeyi bütün iller için uygulamayı planlayan TOKİ, önümüzdeki günlerde Ankara'daki emekliler için özel konut projesi planlıyor.
500 bin yeni emekli geldi
Milyonlarca çalışanın hayalini kurduğu emekliliği, geçen yıl gerekli prim gün sayısı ile yaş sınırını karşılayan 485 bin 410 kişi hak etti. Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) tarafından, geçen yıl 485 bin 410'u yaşlılık, 11 bin 847'si malullük/vazife malullüğü olmak üzere toplam 497 bin 257 kişiye emekli aylığı bağlandı. Bu kişilerin 335 bin 777'si SSK, 102 bin 762'si Bağ-Kur, 46 bin 871'i ise Emekli Sandığı statüsüyle emekliliğe hak kazandı. Yeni kişilerle emekli sayısı 11 milyon 385 bin 745 oldu. Emeklilere 152 milyar 63 milyon lira maaş ödendi.
Promosyon peşin ödenecek
Edinilen bilgiye göre; ödemelerin nasıl yapılacağı netleşmeye başladı. Ağırlıklı formül, 3 yıllık promosyonun tek seferde ve peşin olarak ödenmesi. Bu durumda emekliler, Sosyal Güvenlik Kurumu ile bankalar arasında protokolün imzalanmasının ardından, promosyon için bankaya başvuracak. Emekli, banka ile, 3 yıl boyunca maaşını buradan alacağını içeren bir sözleşme imzalayacak. İmzalar atılır atılmaz da banka, emeklinin maaş hesabına promosyonu yatıracak. Promosyon uygulamasının önümüzdeki ay içerisinde başlaması bekleniyor. Böylece emeklilerin cebine bu yaz 3 yıllık dönem için 600 ile 900 lira arasında bir para girecek. 3 yıl sonra emekli, banka ile yine promosyon sözleşmesi imzalayacak. Yine 3 yıllık promosyon alacak, bu sürede de aynı bankada kalacak...
Esnafa erken emeklilik müjdesi
Olay neydi? 4 Ekim 2000'de çıkan bir yasa ile belirlenen süre içinde (bu süre üç aydı) Bağ-Kur'a girişini yaptırmayanlara "Sizi 4 Ekim 2000'den sonra sigortalı sayalım" denildi.
Ancak bu karar büyük tepki çekti ve 'Anayasa Mahkemesi'ne kadar gitti.
Yüksek Mahkeme, kararı 8 Ağustos 2001'de iptal etti. İptal kararma karşı dönemin hükümeti yeni bir yasal düzenleme yaptı. '4956 sayılı' kanunla, 4 Ekim 2000'de çıkan yasa hükümlerine benzer bir düzenleme yapıldı. Başka bir ifadeyle 2000'den önce oda kaydı, vergi kaydı, esnaf sicil kaydı olunan dönemler yok sayıldı. Geriye dönük borçlanma sağlanamadı. Bu nedenle 500 bin esnaf ve sanatkar ile vefat eden esnaf ve sanatkarın bakmakla yükümlü olduğu kişiler bu haktan yararlanamadı.
Yani üst üste yapılan düzenlemeler, 'Anayasa Mahkemesi'nin iptal kararma rağmen hak kaybma neden oldu.
Yargıtay ise açılan bir davada, 2000 yılından önceki dönemlerin sigortalılığa sayılması yönünde emsal niteliğinde karar verdi.
Yargıtay'm kararı 1985'te çıkan '3165 sayılı Kanun'a dayanıyor.
Bu kanun, "Gelir Vergisi mükellefi olanlar, esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı bulunanlar veya kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı bulunanların kayıtlı oldukları tarihten itibaren kendiliğinden (otomatikman) sigortalı sayılacağma" hükmediyor.
Bağ-Kur kaydı olmayan 100 binlerce esnafı heyecanlandırdı. Karara göre; 2000'den önce vergi, sicil ve oda kaydı olup da sigortasını yaptıramayanlar geçmişe dönük borçlanma yapabilecek. Ama dava açmak gerekiyor! Eş ve çocukların durumu 2000'den önce kaydı olup primi tamamlayamadan vefat edenlerin eşi, çocuğu varsa aynı haktan yararlanabilir.
Hak sahiplerinin de Yargıtay'ın kararına dayanarak dava açması gerekiyor.
Bu konuda açılan dava ve taleplerin artması halinde hükümetin yasal düzenleme yapabileceği ifade ediliyor.
'Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun kararına göre; 1985-2000 arasında oda, sicil ve vergi kaydı olanlar, ihtiyaçları varsa bu dönemleri sigortaya saydırabilecekler. Ancak bu kayıtların ispat edilmesi gerekiyor. İspat da yetmiyor.
Çünkü bu durumdaki kişilerin başvurusunu SGK kabul etmiyor.
Kayıtlarını aldıkları evrakla ispatlayanlar dava açarak Yargıtay'ın bu kararını emsal olarak gösterebiliyor. Davası olumlu sonuçlanan esnaf, bugünkü basamak ve prim tutarı üzerinden gerektiği kadar süreyi borçlanıp ödeyebiliyor. Bu durum sigortalılığı geri çekeceğinden yaşı da öne alıyor. Yani erken emekliliğin yolunu açıyor. Ayrıca prim eksiği olanlar, eksik primini borçlanmayla giderebiliyor.
Örneğin; emekliliği için 7 yıllık prime ihtiyacı olan bir esnaf geçmiş dönemdeki kayıtlı zamanlarını borçlanma hakkı kazanırsa, bu döneme ilişkin ödemeyi yapıp 7 yıl erken emekli olabilecek.
Bu yıl emekli olana 3 zam birden
Çıkardığı yasa ile SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin Ocak ayında 100 lira ekstra zam almasını sağlayan hükümet, düzenlemeye bu 100 liralık artıştan 2016 yılı içinde SSK ve Bağ-Kur'dan emekli olacakların da yararlanması için bir madde ekledi. Yasaya göre; bu yıl içinde emekli aylığı bağlanırken, 2016 yılı Ocak ayı itibarıyla aylık tutarı hesaplanacak. Bunun üzerine de mevcut emeklilere uygulanan artışlar eklenecek.
Uygulama nasıl olacak?
Temmuz ayma kadar olan dönemde emekli aylığı bağlanacak kişinin, önce Ocak 2016 itibarıyla aylık tutarı hesaplanacak.
Buna da Ocak'taki yüzde 3.86 enflasyon zammı ve 100 lira seyyanen artış eklenerek maaş ödenmeye başlanacak. Bu emekli, Temmuz ayındaki enflasyon zammını da alacak. Temmuz'dan sonra emekli aylığı bağlanacak kişinin de önce 2016 Ocak ayı itibarıyla aylık tutarı hesaplanacak. Buna da Ocak'taki yüzde 3.86 enflasyon zammı ve 100 lira artış ile Temmuz'daki enflasyon zammı eklenerek maaş ödenmeye başlanacak. Böylece bu yıl içerisinde emeldi olacaklar, SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin 100 lira seyyanen artış da dahil 3 zammından da faydalanacak. Bu düzenleme, SSK ve Bağ-Kur emeklilerine yönelik. Memurluktan emekli olacaklar, bu düzenleme kapsamında bulunmuyor. Emekli olmaya hazırlanan SSK ve Bağ-Kur'lular, bu yıl 3 zam alacak. 2016 bitmeden emekli olacaklara hem Ocak'taki çifte zam hem de Temmuz'daki enflasyon artışı yansıtılacak Temmuz'da artış var Temmuz ayında emeklilerin tamamının maaşı değişecek. SSK ve Bağ-Kur emeklileri, ilk 6 aylık enflasyon kadar zam alacak. Memur emeklileri ise yüzde 5'lik toplu sözleşme zammını maaşlarında görecek. Eğer ilk 6 aylık enflasyon yüzde 6'yı aşarsa, memur emeklileri bu kez enflasyon farkını da yüzde 5'e ilave olarak alacak. Emekliler için bundan sonraki zam ayı ise Ocak olacak.
Sigortası ödenmeyen işçilere emeklilik yolu
Çalışanların çoğu bir işyerine girdiğinde aylarca sigortası yapılmıyor. Sigortasız yani kayıtdışı çalışan da bir hayli fazla. Bu durumdaki kişilerin önünde fırsatlar var. Sabah'ta yer alan habere göre, sigortasız çalışılan sürede işveren SGK'ya işe giriş bildirgesi verilmemişse 'hizmet tespiti davası' açılabiliyor.
Bu durumda, işten ayrılma tarihinden 5 yıl içinde tespit davası açılması gerekiyor. İşveren, SGK'ya işe giriş bildirgesi vermişse, 5 yıllık zamanaşımı söz konusu değil.'Yargıtay 21'inci Hukuk Dairesi' işçileri sevindirecek bir karara imza attı. İzmir'de çalışan 68 yaşındaki işçi gün sayısını ve yaşını doldurmasına rağmen aylık alamıyordu.
Çalışan, Karşıyaka 2.İş Mahkemesi'nde açtığı davayla, 6 bin 74 gün çalışması olduğunun tespitini istedi.
Ancak mahkeme, bu kişinin SGK'ya bildirilmeyen 4 bin 964 gün sigortalı çalışması olduğunu belirledi ve tespit kararı Yargıtay tarafından onandı. Bunun üzerine işçi SGK'ya yaşlılık aylığı bağlanması için başvurdu.
SGK işveren tarafından prim ödenmediği ve kurumun da tahsilat yapmadığı bu nedenle 5 bin günlük prim ödeme koşulu oluşmadığı gerekçesiyle talebi reddetti.
Daha sonra İzmir 8. İş Mahkemesi'ne dava açan işçi, Karşıyaka 2.İş Mahkemesi'nin kararının kesinleşme tarihinden itibaren yaşlılık aylığı bağlanmasına karar verilmesini istedi.
Mahkeme davayı reddetti ve işçi temyiz için Yargıtay'a başvurdu.
Yargıtay 21. Hukuk Dairesi ise ödenmeyen primlerin işverenden tahsil etme görevinin SGK'ya ait olduğunu belirterek yerel mahkemenin kararını bozdu ve dava sonucunda işçiye emekli aylığı bağlandı.
Bağ-Kur'luya erken emeklilik müjdesi
Bu kararla 2000'den önce vergi kaydı, esnaf odası kaydı veya sicil odası kaydı bulunan veya bu dönemden önce ı belli bir süre kaydı olup silinenlere ikinci bir fırsat kapısı aralandı Yasa yok, yan kararı var 2000 yılında çıkan bir yasa esnaflık yapan, vergi ve oda kaydı bulunan yüz binlerce kişinin geriye dönük Bağ-Kur'lu olmasının yolunu kapatmıştı. 1982-2000 arasında kaydı olanlar şu anda borçlanma hakkı tanınsa emekli olabilecek çok sayıda kişi var.
Yasa mağduru bu kişilerin gözü kulağı Meclis'te. Ancak şu ana kadar geriye dönük Bağ-Kur borçlanmasının kapısmı açacak bir düzenleme yapılmadı. Ancak Yargıtay'dan müjdeli haber geldi.
Otomatikman sigortalı Yargıtay açılan bir davada, 2000'den önceki dönemlerin sigortalılığa sayılması yönünde emsal niteliğinde karar verdi. Yargıtay'ın kararı 1985'te çıkan '3165 sayılı Kanun'a dayanıyor. Bu kanun, "Gelir Vergisi mükellefi olanlar, esnaf ve sanatkarlar siciline kayıtlı bulunanlar veya kanunla kurulu meslek kuruluşlarına kayıtlı bulunanların kayıtlı oldukları tarihten itibaren kendiliğinden sigortalı sayılacağına" hükmediyor.
Bağ-kurlu 5 yıl erken emekli olabilir
Kasım 2014'te Gümrük Bakanlığı tarafından 4'üncü Esnaf ve Sanatkârlar Şurası düzenlenmişti. Şuranın açılışını da Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan yapmıştı. Şûrada esnaf ve sanatkârların sorunları belirlenmiş ve bu sorunlara somut çözümler bulunması amacıyla da ihtisas komisyonları oluşturulmuştu. Mart 2015'te toplanan Vergi ve Sosyal Güvenlik Komisyonu'nda özellikle 2.5 milyon Bağ-Kur'luyu ilgilendiren önemli prensip kararları alınmıştı.
Alınan kararlar son şekli verildikten sonra yasa taslağı haline getirilecek. 2008'de gerçekleşen sosyal güvenlik reformu ile işçi ve memurların emekliliği için istenen prim ödeme gün sayısı 7200 (20 yıl) olarak belirlenmişti. Fakat Bağ-Kur'lular için bu süre 9000 gün (25 yıl) olarak tespit edilmişti. Dolayısıyla Bağ-Kur'lular daha uzun süre prim ödemek ve daha geç emekli olmak zorunda bırakılmıştı. Sosyal güvenlikte adalet Komisyonda SSK'lı çalışan ile Bağ-Kur'lu çalışan arasındaki 1800 günlük yani yaklaşık 5 yıllık sürenin kalması, bir başka ifadeyle emeklilik için gerekli prim süresinin eşitlenmesi öngörüldü. Bu durum dezavantajlı durumun ortadan kalkması ve Bağ-Kur'lunun yasa çıktıktan sonra 5 yıl daha erken olması anlamına geliyor. Bu yıl sonuna kadar yetişmesi beklenen yasanın en geç 2017'de çıkacağı ifade ediliyor.
Normal şartlarda SSK'lılar için emeklilik tarihi hesaplanırken ilk işe giriş veya sigorta tescil tarihi esas alınıyor. BağKur'da ise fiilen prim ödenen güne göre emekli olunuyor. Aynı çalışma şartlarında SSK'lı bir işçi 48, Bağ-Kur'lu sigortalı ise 55 yaşında emekli olabiliyor. Mevcut uygulamada Bağ-Kur'lular, SSK'ya geçerek daha erken emekli olabiliyor. Erken emeklilik imkanının yanı sıra yüzde 15-20 daha yüksek emekli aylığı almak mümkün. (Posta)
İkramiye artıyor
Memurlara emekli ikramiyelerinin hesaplanmasıyla ilgili güzel haber geldi. İkramiye hesabında 30 yıl sınırı, 7 Ocak 2015'te kaldırılmıştı. Şimdi de ikramiye hesabında 1 günün bile boşa gitmemesini sağlayacak bir düzenleme gündemde. Edinilen bilgiye göre; SGK, memurların emekli ikramiyesi hesaplamasında, çalışılan aylar ve günlerin de dikkate alınmasıyla ilgili bir çalışma başlattı. Gün ve aylar da dahil edilirse, memurlar emekli olurken daha fazla ikramiye alabilecek. Mevcut sistemde, memurların emekli ikramiyesi hesaplanırken, yıldan arta kalan günler ve aylar hesaba dahil edilmiyor. Yeni çalışmanın hayata geçirilmesiyle, bu durum değişecek. Memurun 1 günü dahi boşa gitmeyecek.
Örneğin; 30 yıl 11 ay çalışan memurun, emekli olurken ikramiyesi sadece 30 tam yıl olarak hesaplanıyordu. Memur, 11 ayın ikramiyesini alamıyordu. Yeni çalışmanın hayata geçirilmesiyle bu durum değişecek. Yapılan bir emekli ikramiyesi hesabına göre; ek göstergesi olmayan bir memur her yıl için bin 701 lira, her bir ay için 142 lira, her bir gün için 4,73 lira emekli ikramiyesi almalı. En düşük ikramiyeyi alacak bu gruptaki memurun bile tam yılın dışında 11 ay çalışması varsa bin 551 lira kaybı oluşuyor. 3000 bin göstergeli memurda bu kayıp bin 980 lirayı, 3600 göstergeli memurda ise 2 bin 442 lirayı bulabiliyor... (Takvim)
Emekli memurlara ek ödeme yapılacak
Hükümet, emekli memurlara ek ödeme müjdesini verdi. Memur emeklilerine ek ödeme yapılmasını kapsayan tasarı Meclis'e sunuldu. Yasa tasarısı, memurların emekli ikramiyesinde esas alınan hizmet süresi hesabındaki 30 yıllık üst sınır nedeniyle hak kaybı olanlara yeni imkan getiriyor.
Tasarıya göre, 7 Ocak 2015'ten önce emekli olan memurlara ve emekli ikramiyesi almadan hayatını kaybedenlerin dul ve yetimlerine ek ödeme yapılacak. Bu kapsamda olup çalışma süresi 30 yıldan fazla olanlar, fazladan çalıştıkları her yıl için ilave ikramiye alacak. Emekli ikramiyesinde esas alınan hizmet süresinde 30 yıllık üst sınırın kaldırılmasıyla yeni hak sahibi olanlar, yasanın yürürlüğe girmesinden sonraki bir yıl içinde başvuracak.
Hak sahibi olan memur emeklisi ve yakınlarına, 7 bin 500 lira'ya kadar olan ödemeler 3 ay içinde yapılacak. İkramiyenin 7 bin 500 lira üstündeki kısmı ise yasal faiziyle birlikte bir sonraki yılın aynı ayında ödenecek. Bu kapsamdaki ödemeler, toplamda 2 milyar lirayı bulacak. Ödemenin 1.1 milyar lirası 2016'da, 900 milyon lira ana para ve 80 milyon lira faizi ise 2017'de tamamlanacak.
Tasarı, inşaat başta olmak üzere birçok sektörde çalışanlara getirilen "mesleki yeterlilik belgesi" zorunluluğunu da erteliyor. Mesleki yeterlilik belgesi olmayanların çalışmasını engelleyen düzenleme, 31 Aralık 2016'ya kadar erteleniyor.
Emekli olmak kolaylaşıyor
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın prim günü eksiği olanlara emeklilik yolunu açacak çalışması gündeme geldi. Emekli dernekleri, bu konuda henüz taslak metni oluşmasa da konunun kamuoyunda dillendirilmesine önem veriyor.
Dönemin Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik, bu durumda olanlara konuyla ilgilenileceğine dair müjdeyi vermişti. Düzenleme çıkarsa emekli yaşını doldurduğu halde çeşitli sebeplerle işsiz kalıp prim süresini dolduramayan, iş bulup çalışamayan daha doğrusu yaşı ilerlediği için iş verilmeyen 150 bin kişiye emekli olma yolu açılacak. Bu kapsamda birkaç formül üzerinde duruluyor. Çalışma ile öncelikle eksik primi olanlara borçlanma imkanı getirilmesi öngörülüyor. Bu durumda belli bir süre hizmet şartı aranabilecek. Örneğin, en az 1800 gün prim istenecek. Bu formülde yıl ve yaş şartlarını tamamlayıp 1800 ve üzerinde prim günü olanlar eksik süreyi borçlanma yoluyla ödeyerek emekli olabilecek.
Çalışmanın tamamlanıp kısa süre içinde Meclis'e gönderilmesi bekleniyor. Yasa öngörüldüğü şekliyle çıkarsa işten çıkarılan, iflastan dolayı işsiz kalan veya işe ara vermek zorunda olan çalışanlara ve kepenk kapattığı için prim yatıramayan esnafa emeklilik yolu açılacak. Prim günü eksik olanlar, düzenlemenin bu yıl içinde yasalaşmasını dört gözle bekliyor.
SGK, milyonlarca işçiye tanınan yıpranma hakkından yararlanmak için en az 3600 gün çalışma şartını da esnetti. 2008'den önceki çalışma süreleri de yıpranma hesabında dikkate alınacak. Bu yolla erken emekli olunabilecek 2.5 yıl öne çekiyor 2008'den önceki sistemde, yıpranma hakkıyla kazanılan sürenin tamamı yaş haddinden de indiriliyordu. 5 yıl fiili hizmet süresi zammı alan kişinin yaş haddinde 5 yıl indirim yapılıyordu. 5510 sayılı kanunun yürürlüğe girdiği 1 Ekim 2008'den itibaren yaş haddinden düşülecek süre, yıpranma ile kazanılan sürenin yarısına indirildi.
