Rusya ve Türkiye arasında başlayan krizin sürmesi ve Fed faiz artırım beklentisi, doları 3 liraya taşıyabilir mi? İşte yorumlar;

Türk jetlerinin Rus savaş uçağını Suriye sınırında düşürmesi ile birlikte başlayan kriz bütün bir haftaya damga vurdu. Artan gerilim TL’nin yüzde 5.3 değer kaybetmesine neden olurken, Borsa İstanbul’un kayıpları yüzde 6’yı buldu. Bono ve tahvil faizleri ise yüzde 11 seviyesine yaklaştı.

Türkiye ile Rusya arasında yaşanan krizin baş döndürücü bir hızla ilerlemesi piyasaların gelişmeleri anlayabilmesini zorlaştırırken, dolar ve borsada sert reaksiyonların ortaya çıkmasına neden oldu.

Piyasaların gözü, RUS ADIMLARINDA olacak..

Ekonomistler, bugün Paris’te başlayacak Birleşmiş Milletler İklimlendirme Zirvesi’nde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan arasında gerilimi düşürecek adımlar atılmaması durumunda krizin derinleşerek devam edebileceğini dile getiriyor.  Kriz borsada sert satışlarla karşılanırken, TL’nin de gelişen ülkeler arasında en fazla değer kaybeden para birimi olmasına neden oldu. Ancak, Türk varlıklarının kayıpları bununla sınırlı kalmayacak gibi duruyor.  Rusya’nın Türkiye’yi ekonomik açıdan olumsuz etkileyebileceği,  adımlar atması,  yaptırımların alanını genişleyebileceği yönündeki beklentilerin TL varlıkları etkilemeye devam edeceği dile getiriliyor.

T-Bank’ın Baş Ekonomisti Dr. M. Veyis Fertekligil “Türkiye-Rusya gerginliğinin artarak devam etmesi doların 2.90 üstündeki hareketinin sürmesine neden olabilir. Yumuşama halinde doların t2.90’ın altına inmesi mümkün” dedi.   Bu hafta ABD’de açıklanacak istihdam verisi ve FED Başkanı Janet Yellen’dan gelen gelecek açıklamalar piyasalarda kayıpların artmasına neden olabilir.

ABD’de açıklanacak verilerin faiz artışına işaret etmesi doların değer kazanmasına,  yol açabilir.  Türk piyasaları için bu hafta beklenen tek pozitif adım ise Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi’nin parasal genişlemeyi uzatması olacak. Draghi’nin bu yönde bir adım atması,  Euro’yu zayıflatırken, gelişmekte olan ülkelere para girişi olacağı yönündeki beklentiler piyasalara pozitif yansıyabilir. Yıl boyunca baskı altında kalan piyasalar için tüm düğümlerin çözüleceği yeni bir ay başlıyor. Ancak, belirsizliğin sona ermesi Türk piyasaları için pozitif sonuçlar doğurmayacak. Piyasalar, yeni yıla girerken, FED’in faiz artışına başlamasından endişe duyarken, hiç hesapta olmayan Rusya krizinin ortaya çıkması ile birlikte tedirginlik büyüdü.

MERKEZ BANKASI TARTIŞMASI YORACAK

Geçen haftayı Rusya gerginliği ile kapatan piyasaların bu hafta ekonomik verilere odaklanacağına işaret eden  IşıkFX Araştırma Müdürü Veli Kocatürk “Ancak siyasi arenada cuma günü yapılan açıklamalarda Erdoğan’ın Putin ile görüşebileceği bilgisi borsaya destek oldu ve 76 bin seviyesinde tutundu. Bu hafta her iki kanattan da sakin açıklamalar gelirse borsa yeniden 77.200 ve 78.000 seviyesi görülebilir. Bu durumda dolar 2.91 seviyesinin altında 2.88’e geri dönebilir. Rusya ile Türkiye arasındaki gerginlik devam ederse borsa 74 bin seviyesini  test  ederken,  dolar 2.95-2.98 aralığına doğru hareketlenebilir” dedi.

Piyasaların bu hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısı ile ABD istihdam verilerini yakıdan izleyeceğini dile getiren Kocatürk  “ECB ek parasal genişleme kararı alırsa gelişmekte olan ülkelere destek olur,  Euro tarafında ise satış baskısı artmaya devam eder. Ayrıca ABD’de ise  istihdamın bu ay da yükselişe devam etmesi durumunda aralık ayında  faiz artırımına kesin gözüyle bakılacağından dolarda hızlı değerlenme görülebilir” dedi. Kocatürk, bu hafta Türkiye’de açıklanacak enflasyon verilerinin de kritik olacağını belirterek “Merkez Bankası’nın bağımsızlığı tartışmalı hale geldi. Tartışma büyürse dolar  yeni rekorlara gidebilir” diye konuştu.

DÖVİZDE KALICI BİR RAHATLAMA OLUR MU?

Rusya ile yaşanan gerginliğin fazla uzamayacağını ve kısa süre içerisinde etkisini kaybedebileceğini dile getiren Tacirler Portföy Yönetimi Direktörü Aysun Karaytuğ  “Ancak bu etki kaybolana kadar, TL üzerindeki satış baskısı sürebilir. Yaşanan gerginlikler ile birlikte yönünün yukarı  çeviren  dolar hacimli bir şekilde yükselişini  sürdürüyor. Bunun yanı sıra, Rusya  ile Türkiye arasındaki gerginliğin sona ermesi durumunda da  dolar üzerinde kalıcı bir rahatlama şansı pek yok, zira bundan yaklaşık 3 hafta sonra gerçekleşecek olan FED toplantısı, aralık ayının başından itibaren gelişmekte olan ülke piyasalarında volatilitelere sebep olacak” dedi. FED’in faiz artıracağı yönündeki beklentilerin fiyatlanmasının yarattığı baskı ya ilave olarak FED’in faizleri artırması eklendiğinde, kurun yeniden 3 lira seviyelerine çıkabilme ihtimalini göz önünde bulundurmamız gerekiyor” diye konuştu.

DOLAR 3 LİRAYA GİDEBİLİR mi?

Rusya ile Türkiye arasında tırmanan gerilimin piyasaları derinden etkilendiği dile getiren Venbey Yatırım Araştırma Müdürü Barış Ürkün, “Gelişen olayların piyasalara etkisini haftalık olarak değerlendirdiğimizde Borsa İstanbul’da sert satışlar yaşanırken, doların 2.93 seviyelerinin de üzerine doğru yükseldiğini görüyoruz” dedi.

Barış “Ürkün Seçimlerin hemen akabinde 2.75’li seviyelere kadar düşen dolar yeni haftayla birlikte iki ülke arasındaki ilişkilerde bir yumuşama sinyali alınamamasını ve FED’in faiz artırım beklentisini de hesaba kattığımızda 3 liraya doğru yükselişlerin gerçekleşebileceğini söyleyebiliriz” dedi.

Ürkün, ABD’de açıklanacak istihdam verisinin yanı sıra FED başkanı Janet Yellen’ın çarşamba ve perşembe günü yapacağı konuşmaların takip edileceğine dikkat çekti.

ABD VERİLERİ BORSAYA YÖN VERİYOR

Geçen haftaya, ansızın patlak veren Rusya krizinin damga vurduğunu dile getiren Alan Menkul Değerler Analisti Ayşegül Bayram “Bu hafta Rusya krizinin yanı sıra ABD tarafından açıklanacak olan tarımdışı istihdam verisinin takip edileceğini dile getiren Bayram “Verinin 15 -16 Aralık tarihinde gerçekleşecek olan FOMC toplantısında FED’in faiz artırımına gitmesini mümkün kılması halinde borsa üzerindeki baskı ağırlaşabilir” dedi.  Bayram, Halihazırda Rusya gerginliği sebebiyle satış baskısı altında olan borsanın ABD’den gelen veriler dolayısıyla 74.000 puan seviyelerinin görülebileceğini dile getirdi. Bayram “Rusya ve Türkiye’nin ılımlı açıklamalar öncülüğünde gerginliğin hafifletilmesi yoluna  gidilmesi ve ABD tarafından gelen verilerin faiz artırımına işaret etmemesi durumunda ise  piyasalarda pozitif havanın geri döneceğini belirtti.

KRİZ UZUN SÜRECEK KAYGISI YAŞANIYOR

Sözcü'den Recep Genel'in haberine göre; Türkiye ile Rusya arasında yaşanan gerilimde Kremlin’in daha sert önlemler alacağı beklentisinin  piyasalar üzerinde baskı yarattığını belirten  Saxo Capital Markets Stratejisti Cüneyt Paksoy, gerilimin uzun sürebileceğini belirtti. Paksoy “Gösterge tahvilde faizin cuma günü itibariyle tekrar kritik eşik dediğimiz yüzde 11-12 aralığına yaklaştığını ve doların kritik direnç olan 2.93-2.95 aralığına gelindiğini izliyoruz. Dolar 2.95 üzerine kalıcı geçişler yapması halinde daha dikkatli olunması gerekir”diye konuştu.

ECB TOPLANTISI ÖNE ÇIKACAK

Rusya ile yaşanan krizin etkilerinin yanı global piyasaların yaklaşan FED aralık ayı toplantısı dolayısıyla kritik bir haftaya girildiğini belirten Paksoy, “Tarım dışı istihdam verisi ve Bej kitap global piyasalar tarafından dikkatle izlenecek. Bunun yanında Avrupa Merkez Bankası ECB’nin gerçekleştireceği faiz toplantısında alınacak kararlar önemli olacak” diye konuştu.

JANET YELLEN’IN VERECEĞİ MESAJA BAKILACAK

ALB Menkul Değerler Araştırma Uzmanı Eda Önder Öztürk,  “Piyasalar bir yandan  Rusya ile ilgili gelişmelere odaklanmışken bu hafta özellikle yurt dışında ekonomi gündemi  hareketleniyor” dedi.  Bir süredir parasal genişlemenin devamına işaret eden ve Avrupa’da büyüme ve enflasyon konularına ilişkin endişesini dile getiren Avrupa Merkez Bankası (ECB) Başkanı Draghi ve Avrupa için bu haftada büyük gün geliyor.  ECB çareyi parasal genişlemeyi uzatmada bulacak gibi görünüyor” diye konuştu.

Öztürk, parasal genişlemenin Eylül 2016 sonrasına uzatılması durumunda ülke ve bölge ekonomileri ile ticari ilişkilerden dolayı para girişinin sağlanabileceği varsayımının gelişmekte olan ülkelerde kısa süreli bir rahatlama yaratabileceğini dile getirdi.

GÜNDEM YOĞUN OLACAK

Öztürk şunları kaydetti: “Bu hafta ABD’de gündem oldukça hareketli olacak. FED Başkanı Janet Yellen’ın konuşması piyasalarda hareketlilik yaratabilir. Yellen’ın konuşmasında aranacak ipuçları piyasalar için yol haritası olup olmayacağını göreceğiz” dedi.

YILIN EN KRİTİK HAFTASI OLACAK

Bu haftanın piyasalar açısından yılın en kritik haftası olacağına işaret eden Destek Menkul Değerler Araştırma Müdürü Murat Tufan “3 Aralık’ta kritik Avrupa Merkez Bankası (ECB) toplantısı var. Tahvil alım programının gözden geçirileceği toplantıda mevcut programının süresinin uzatılarak miktarının artırılması söz konusu” dedi.

MOODY’S’TEN AÇIKLAMA BEKLENİYOR

Tufan ABD’de açıklanacak imalat PMI verisi, özel sektör istihdam değişikliği, işsizlik oranı, ücretler ve tarım dışı istihdam verilerinin FED’in faiz artırımına giden yolda elini güçlendirecek kritik veriler olduğunu belirtti.  Tufan “16 Aralık’taki toplantıda FED’in yaklaşık olarak on sene sonra ilk defa faiz artırımına gitme ihtimalinin giderek güçlendiğini de belirtmek gerekiyor. Türkiye için belirlediği son 4 tarihin hepsinde Türkiye’nin kredi notunu güncellemeyen Moody’s’in 4 Aralık’ta yapacağı bu yılki son değerlendirmesi yakından takip edilecek” dedi.