Türkiye'nin, Ziraat Bankası aracılığıyla Bosna Hersek'e verdiği 10 yıl vadeli 100 milyon avro tutarındaki kredi, ülkenin ekonomik ve sanayi bakımından zayıf olan bölgelerinde yaşayan Boşnak, Sırp ve Hırvatlar'ın umudu oldu
Türkiye'nin, Ziraat Bankası'nın Bosna Hersek'teki iştirakı Ziraat Bank Bosna ve Bosnia Bank International (BBI) aracılığıyla verdiği 10 yıl vadeli 100 milyon avro tutarındaki kredi, ülkenin ekonomik ve sanayi bakımından zayıf olan bölgelerinde yaşayan Boşnak, Sırp ve Hırvatlar'ın umudu oldu. Ziraat Bank Bosna, etnik ayrım gözetmeksizin bugüne kadar 150'den fazla firma ve 400'ye yakın şahsa toplam 35 milyon avro tutarında kredi temin etti. Ziraat Bank Bosna Genel Müdürü Ali Rıza Akbaş, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 100 milyon avroluk kredi diliminin kendilerine düşen 50 milyonluk kısmının 35 milyonunu kullandırdıklarını söyledi.
Kullandırdıkları kredinin 30 milyon avroluk kısmını kurumsal şirketlere ve KOBİ ölçeğindeki firmalara, 5 milyon avroya yakın bir kısmını da gerçek kişilere kullandırdıklarını belirten Akbaş, şunları kaydetti: "Biliyorsunuz, savaş sonrasında Bosna Hersek harap oldu. Bu ülkede yaşayan insanlar, kötü günler geçirdi. Savaş sırasında yüz insan yerinden edildi. Bu kredinin veriliş amaçlarından birisi, belki de en önemlisi, zaten savaş sırasında yerinden edilen, başka yerlere göç etmek zorunda kalanların geri dönüşlerini sağlamaktı.Yaklaşık olarak 17-18 yıldır, resmi makamlar tarafından Bosna Hersek'te bu insanların geri dönmelerini sağlamak için çok ciddi gayretler var. Gerçekten bu 100 milyon avroluk kredi hattı da bu iş için umut oldu."
Akbaş, krediyi kullanan vatandaşlardan güzel tepkiler aldıklarını belirterek, "Sadece Boşnaklar'dan değil, aynı zamanda Hırvat ve Sırplar'dan da çok olumlu tepkiler aldık" dedi. Kredilerin ağırlıklı olarak kullanıldığı yerlerin Bosna Sırp Cumhuriyeti olduğunu kaydeden Akbaş, şöyle devam etti: "Sırp bölgesinde kredi kullandırırken sadece Boşnaklar'a da kullandırmadık. Bu kredilerden, Boşnaklar da Hırvatlar da Sırplar da istifade etti. Bosna Hersek'te resmi açıklamalara göre, yaklaşık yüzde 40 işsizlik var. Bu kredi hattıyla ilgili olarak yapmış olduğumuz değerlendirme süreci sonunda sıfır yatırımlara da kredi verdik, mevcut yatırımların geliştirilmesi ve büyütülmesi için de kredi verdik. Tarıma, hayvancılığa, turizme ve geri dönüşlere destek amacıyla kullandırdık. Bunun sonucunda, yaklaşık olarak, sadece firmalara kullandırmış olduğumuz kredi karşılığında 1.500'den fazla insan iş buldu. Bunun yanında, yaklaşık olarak 400'e yakın gerçek kişiye de hayvancılık ve tarım konusunda kredi kullandırdık. Kullandırdığımız krediler sayesinde ekonomiye ciddi katkımız oldu. Kalan kısmı da kullandırmaya devam edeceğiz."
"Barışın sürdürülebilirliğine katkıda bulunmak istiyoruz"
Savaşların genellikle birlik ve refahın olmadığı yerlerde çıktığını, bölgede istihdamın artışıyla birlikte ve diğer kısımlarda aileleri de tarım ve hayvancılık konusunda destekleyerek, bir nebze bu insanları kalkındırarak, ülke ekonomisine katkıda bulunarak aynı zamanda barışın sürdürülebilirliğine katkıda bulunduklarını belirten Akbaş, "Zenginliğin olduğu yerde kavga az olur, savaş az olur. Dünyanın neresine bakarsanız bakın, savaşların olduğu yerler, zenginliğin olmadığı ve hep garibanlığın, parasızlığın olduğu yerler. Biz bu kredi hattıyla, bütün bu ülkeyi oluşturan üç toplumu da güçlendirmek ve aralarındaki ilişkileri güçlendirip, barışa da ayrıca katkıda bulunmak istiyoruz" dedi.
Kredi dilimini çoğunlukla, Bosna Hersek'in geri kalmış bölgelerine kullandırdıklarına dikkati çeken Akbaş, "Mesela biz Saraybosna'ya kredi vermedik. Saraybosna içerisinde kredi kullandırmadık. Ekonomik ve sanayi açısından geri kalmış bölgelerde kullandırdık, kullandırmaya da devam edeceğiz" dedi. Akbaş, kendilerine düşen 50 milyon avroluk kredi diliminin kalan son 15 milyon avrosunu da kullandırmaya devam edeceklerini ve uzun vadeli bir kredi olduğu için geri dönenleri tekrar tekrar kullandıracaklarını ifade etti.
Bosna Hersek ile Türkiye'nin, Osmanlı döneminden devam eden çok güçlü bağları bulunduğunu kaydeden Akbaş, "Bize karşı da bir ilgi, muhabbet ve sevgi var. Bizim de burada yaşayan bu insanlara karşı bu ilgi ve sevgiyi karşılıksız bırakmamamız lazım" dedi. Ziraat Bankası olarak, Bosna Hersek'te büyümeyi hedeflediklerini belirten Akbaş, "Son bir yılda 70 personel aldık. Bunların tamamına yakını Boşnak, Sırp ve Hırvat. Türkiye'den personel getirmedik. Bu yıl da 50 personel alacağız" diye konuştu.
"Kredi kullananlar çok mutlu"
Ziraat Bank Bosna'nın kredisiyle işlerini geliştiren Hırvat asıllı Yadranka Peyiçiç, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Ziraat Bank Bosna'dan aldığı 400 bin avroluk kredi ile hem mevcut işlerini geliştirdiğini hem de farklı şehirlerde üç adet tarım eczanesi kurduğunu söyledi.
Ziraat Bank Bosna'nın kendilerine sunduğu imkanlardan son derece memnun olduğunu kaydeden Peyiçiç, "Bugün çok güçlü olmayan bir firmaya 400 bin avro kredi vermek kolay iş değil. Kendilerine, bana ve işime inandıkları için teşekkür ediyorum'' dedi. Sırp ortağı Bogdan Simiç ile ülkenin orta kesimlerindeki Tesliç'te plastik üretimi yapan bir şirket kuran Mujo Gariç de Ziraat Bank Bosna'dan yaklaşık 475 bin avro kredi aldığını belirtti.
Ziraat Bank Bosna'nın kendilerine yardım eden bir banka olduğunu kaydeden Gariç, kredi sayesinde son derece başarılı işler yaptıklarını ve bugün plastik üretiminde Bosna Hersek'in en büyük ikinci firması haline geldiklerini dile getirdi. İşe başladıkları zaman sadece en kalitelisini yapmak amacında olduklarını söyleyen Gariç, ''Biz, müşterilerimizi nasıl daha memnun ederiz parolası ile yola çıktık. Şimdilik, sadece iç pazarda faaliyet gösteriyoruz, ancan hedefimiz dışa açılmak. Almanya'dan bazı firmalarla görüşmelerimiz devam ediyor. Gerçekten şu ana kadar çok çabaladık ve başarılı olduk. Ancak, Ziraat Bank Bosna olmasaydı bunların hiç bir olmazdı" dedi.
Toplama kamplarından milyon avroluk yatırıma
Bosna Sırp Cumhuriyeti'ndeki Kozarats şehrinde çiftlik kurarak hayvancılık sektöründe faaliyet gösteren Yusuf Arifagiç de Ziraat Bank Bosna'nın sunduğu kredi imkanlarından yararlandı. Bosna'daki savaş sırasında, Omarska, Keraterm ve Trnopolye toplama kamplarında esir tutulan ve ardından Norveç'e göç eden Arifagiç, Norveç'teki başarılı iş hayatının ardından yeniden anavatanına dönme kararı aldığını belirtti.
Arifagiç, Ziraat Bank Bosna'dan aldığı 1 milyon avroluk krediyle memleketi Kozarats'ta, sığır çiftliği kurdu. Aldığı kredinin kendisine çok yardımcı olduğunu belirten Arifagiç, "Bankanın hizmetinden gerçekten memnunum. Böyle bir bankacılık hizmetini ve gerçekten profesyonel personele sahip bankaları Norveç haricinde hiç bir yerde görmedim. Ziraat Bank Bosna ile işbirliğimiz mutlaka devam edecek" dedi.
