Geçtiğimiz hafta döviz piyasasında dolar/TL 2.2 TL sınırına yükselirken euro 3 TL’yi aştı. Piyasadaki çıkış Sermaye Piyasası’nı da harekete geçirdi
Dünya Gazetesi'nde Jülide Gürdamar'ın haberine göre doların 26-27 Aralık’ta 2.2 liraya koşması, foreks şirketlerine soruşturma olarak geri döndü. Fed’in parasal genişlemeyi azaltma kararıyla içeride başlayan rüşvet soruşturmasının aynı döneme denk gelmesi ve siyasi risk algısının yükselmesi döviz piyasasında hem dolar/TL’nin hem de euro/TL’nin tarihi zirve seviyelerini görmesine neden olmuştu.
DÜNYA’nın edindiği bilgiye göre, Sermaye Piyasası Kurulu, geçtiğimiz günlerde yetki belgesi olan foreks şirketlerine 26-27 Aralık’ta yapılan işlemlerle ilgili bir yazı gönderdi. Kurumun yaptığı işlemler ile ilgili istenen bilgi yazısının içerisinde doldurması gereken bir de ‘döviz kuru riskini hesaplama’ tablosu bulunuyor.
Piyasa uzmanları, “Kurul, döviz piyasasındaki oynama nedeniyle foreks şirketlerinin ne kadar kurumsal riski olup olmadığını araştırmaya başladı” yorumunu yaptı. Söz konusu inceleme ile foreks şirketlerinin döviz riskleri ve olması gereken sermaye yeterlilik oranlarına ilişkin bir sonuç çıkması bekleniyor.
BATAK KORKUSU
Dolar kurundaki keskin hareketler nedeniyle özellikle swapsız pozisyon tutulmasına izin veren foreks şirketlerinde bir risk veya batak olup olmadığı araştırılıyor. Kaynaklar, “Türkiye’de yatırımcılar belli pozisyonlar alıyorlar ve işlem yapıyorlar. Bu sorgulamanın, 26-27 Aralık’ta 2,07 liradan yüzde 10 yükselerek 2,17’lere yükselen dolar kurundaki oynamanın döviz pozisyonu yapan foreks şirketlerinin ne kadar risk aldığını ölçmek için yapıldığını düşünüyoruz. Kurum içinde tutulan döviz pozisyonları veya müşterilerin aldıkları pozisyonların karşılığında kurumun ne kadar risk aldığını görmek istiyor. İleride foreks şirketlerinin aldıkları riskleri karşılığında ne kadar sermaye tutması gerektiğine yönelik bir soruşturma da olabilir” diye konuştular.
GEZİ İNCELEMESİ BENZETMESİ
Söz konusu inceleme piyasada akıllara Gezi olaylarındaki piyasa spekülasyonu araştırmasını getirdi. Bu soruşturmanın da benzer bir inceleme olabileceği konuşulurken, piyasada devamının gelip gelmeyeceğine yönelik endişeler var. Kaynaklar, “Müşteri bazında bir inceleme istenirse bu iş uzayabilir. Ama şimdilik böyle bir şey yok. Toplu müşteri pozisyonları ve şirket pozisyonları isteniyor. Zaten foreks şirketlerinde müşteri bazında saklama olduğu için bu bilgileri rahatlıkla verebiliriz” dediler.
Bu arada Başbakan Yardımcısı Ali Babacan, yılın son işlem gününde NTV- Cnbc-e ortak yayınında yaptığı açıklamada 17 Aralık’ta yaşanan operasyondan kimlerin bilgisi olduğu, buna dayanarak kimlerin piyasa hareketi, hisse senedi, döviz alışverişleri yaptığına bakılması gerektiğine işaret etmişti. Babacan, bu konuların ilgili birimlerce detaylı bir şekilde araştırıldığını da kaydetti. Gezi olayları sonrası SPK’nın inceleme başlattığının hatırlatılması ve sonucunun sorulması üzerine Babacan, SPK’nın 17 ülkeyle yazıştığını söyledi. Babacan, Türkiye ile iş yapan mali kuruluşlar ve müşterileriyle ilgili bilgi ve belgelerin SPK’ya gelmeye devam ettiğini söyledi.
İLK ÇEYREKTE İNCELEME GELECEK
Sermaye Piyasası Kurulu’nun, kaldıraçlı döviz işlemi foreks piyasası mağdurlarını korumak için bir önlem paketi üzerinde çalıştığı da öğrenildi. Bu bağlamda Kurul’un kaldıraç oranlarını indireceği ve yılın ilk çeyreğinde bu şirketlere yönelik bir inceleme ve denetim getireceği ifade ediliyor. Geçtiğimiz eylül ayında SPK Başkanı Vahdettin Ertaş, “Foreks piyasasına yönelik kaldıraç oranlarını değiştirmek ve bu işlemler için alt limit getirmek gibi bir dizi önlem üzerinde çalışıyoruz” açıklamasında bulunmuştu.
