Irak'ta merkezi hükümet ile Kürt yönetimi arasında paylaşılamayan petrol geliri, işgale imza atan ABD'li generallerin de iştahını kabarttı.
Amerikalı eski komutanların ve bürokratların, Kuzey Irak bölgesinde Batılı petrol şirketlerin kârlarını artırmak için başrole geçmesi dikkat çekiyor.
Irak'ta 50'den fazla yabancı şirket, petrol ve gaz üretimi için birbirleriyle yarışırken, ticari çıkarlar adına bölge siyasetinin en şiddetli savucunularından olan 2003-2011 işgal döneminin önemli isimleri, bir yandan da IŞİD'e karşı Amerikan hava saldırılarının genişletilmesi ve Kürt peşmergelere daha gelişmiş silahların verilmesi için çağrıda bulunuyor. Bunda ekonomik, stratejik ve siyasi çıkarların da etkisi büyük. Eski subaylar, bölgesel hükümetin yabancı şirketlerin araştırma yapmasına, petrol üretmesine ve petrol çıkarmasına izin veren bağımsız Kürt petrol politikasını savunuyor.
İMAJ DÜZELTME ÇABASI
Global Post sitesinin haberine göre, 2003 yılında Irak Yeniden Yapılandırma ve İnsani Yardım Ofisinin başında bulunan ve daha sonra Bölgesel Kürt Yönetimi'yle iş yapan Kanadalı bir petrol şirketinin yönetim kuruluna geçen Amerikalı eski Korgeneral Jay Garner, 'Açıkçası burada 'kötü Amerikan politikası' imajını silip ABD şirketlerine kâr kazandırmak istedik' diyor. Garner'a göre, bu da ekonomik yollarla ABD'yi bölgede etkin güçlerden biri haline getirebilir.
'BAĞIMSIZLIK' DESTEĞİ
1990'ların başlarında, Kürt yönetimi ile Amerikan ordusu arasındaki görüşmelerde irtibatı sağlayan Richard Nabb ise, bugün HKN Energy adlı petrol arama şirketinde danışman olarak çalışıyor. Irak yetkilileriyle olan bağlantılarını bu sefer askeri yollarla değil, ekonomik anlaşmalarda kullanıyor. Nabb'e göre Kürtlerin 'Irak Anayasasına göre paylaştıkları sürece kendi petrolleri üzerinde kontrolleri olması' gerekiyor. 'Kürtlerin şu an bağımsızlığa ihtiyacı yok. Bölgede (Irak Şam İslam Devleti'yle) yaşanan gerilim milli duyguları kabartıyor' diyen Nabb, ABD destekli ve ticaret yanlısı bir 'bağımsız devletin' kurulması durumunda ise eski Amerikan askerlerinin desteklerini esirgemeyeceğini söylüyor.
Üst düzey görevler
Garner ve Nabb dışında öne çıkan diğer isimler şöyle: Eski Deniz Kuvvetleri Komutanı General James L. Jones, Chevron'un yönetim kurulunda görev aldı. Şimdi ABD-Kuzey Irak İş Konseyi'nin başında. George W. Bush'un Irak Özel Temsilcisi olan Zalmay Halilzad, Kürt Bölgesi'nde çalışan Norveçli bir petrol şirketinin danışmanı. 2003'tealbay olarak görev yapan Harry Schute, Irak Savaşı'nda Kuzey Irak'ta bulundu, Erbil'de bir güvenlik şirketi kurdu ve şu an Bölgesel Kürt Yönetimi'nin güvenlik danışmanlığını yapıyor.
Menfaat savaşı Obama'ya da yarıyor
'Petrolün Zorbalığı' kitabının yazarı Antonia Juhasz, bir röportajında emekli subayların petrol endüstrisine geçmesinin askeri-endüstriyel yapının bir başka örneği olduğunu belirtmişti. Juhasz, petrol endüstrisi Irak işgalinin mimarı George W. Bush zamanında daha prestijli olsa da 'etkilerinin Barack Obama yönetiminde kullanıldığını' ifade etmiş ve şöyle demişti: 'Bu savaşta akıldaki petrol menfaatleriyle savaşılıyor.'
Irak'ta hem ticari hem siyasi kazanç
Eski generallerin öncülüğünde ABD'nin ekonomik kazancın ötesinde bu anlaşmalardan siyasi alanlarda da kazanım sağlanması bekleniyor. Kuzey Irak bölgesinin tahmini olarak 45 milyar varillik petrol üzerine kurulmuş durumda. Kürt yetkililere göre bu dünyanın en büyük dokuzuncu petrol yatağı. Şu anda günde yaklaşık 120 bin varillik ihracat yapan Kürt bölgesi, bunu 2015 yılına kadar 1 milyona çıkarmak istiyor. Böylece uzun vadede bölgesel yönetim Avrupa'nın ana petrol ve gaz sağlayıcısı olarak Rusya'nın yerine geçmek istiyor.
