Uzun yıllar çözülemeyen ve siyasi seçimlerde hep suiatimal edilerek bugünkü karmaşık boyutlara ulaşan kaçak veya imarsız yapılar için vatandaşın merak ettiği soruların cevaplarını derledik. İmar barışı hesaplama nasıl yapılır? İmar barışı ödeme nasıl yapılır?, E-devlet İmar affı barışı sorgulama ekranına nasıl ulaşılır?
İmar Barışı'nda toplanan bedel 500 milyon liraya yaklaştı.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca uygulamaya konulan "imar barışı" düzenlemesi kapsamında 474 milyon lira toplanırken, bugüne kadar bedeli ödenen 97 bin 693 yapı için Yapı Kayıt Belgesi verildi.
Vatandaşın devletle ihtilaflı durumunun ortadan kaldırılması, imara aykırı, ruhsatsız veya ruhsat eklerine aykırı yapıların kayıt altına alınması yoluyla bu yapılara yasallık kazandırılması hedeflenen "İmar Barışı" düzenlemesine başvurular devam ediyor. Vatandaşların e-devlet üzerinden 8 Haziran'da başvurularını yapmaya başladığı düzenleme kapsamında, Yapı Kayıt Belgesi almak için müracaat edenlerin sayısı, 2 milyon 279 bine ulaştı. Başvuru yapan vatandaşların, işlemlerini tamamlamaları için bilgilerini doğru olarak sisteme girip, yapının bulunduğu arsanın değeri ile yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 olarak belirlenen bedeli ödemeleri gerekiyor.
31 EKİM’DE SONA ERECEK
Yapıların özellikleri ve metrekaresine göre gerçekleştirilen başvurularda, tarımsal amaçlı basit binalar için metrekareye 200 lira, 1-2 katlı binalar ve basit sanayi yapıları için metrekareye 600 lira, 3-7 katlı binalar ve entegre sanayi yapıları için metrekareye bin lira, 8 ve daha yüksek katlı binalar için metrekareye bin 600 lira, lüks binalar, villa, alışveriş kompleksi, hastane gibi yapılar için metrekare başına 2 bin lira, güneş enerjisi santrallerinde (GES) ise megavat başına 100 bin lira esas alınarak hesap yapılıyor. İmar Barışı başvuruları, 31 Ekim 2018'de sona ererken, Yapı Kayıt Belgesi bedeli ise en geç 31 Aralık 2018'e kadar ödenebilecek.
"Problemli olan arsalar, evler, iskan raporu almayan, yarım kalmış binaları ilgilendiren bir konu"
Emlakçılar Odası Başkanı Gazi Çelik, imar affı ve konut satışları ile ilgili değerlendirmelerde bulundu.
Çelik, imar affından herkesin yararlanması gerektiğini söyleyerek, son günün 31 Ekim olduğunu hatırlattı. Çelik, “İmar affı gerçekten çok önemli bir konu. Problemli olan arsalar, evler, iskan raporu almayan, yarım kalmış binaları ilgilendiren bir konu. Bunu bir milat olarak görüyorum. Bunu değerlendirmeleri gerekiyor. İmar affı için son gün 31 ekim. Bu fırsatı vatandaşlarımızın iyi değerlendirmesi gerektiğini düşünüyorum” dedi.
Banka faiz oranları arttı, konut satışları durma noktasına geldi
Bu sürenin uzatılması gerektiğini de sözlerine ekleyen Çelik, konut satışlarındaki durgunluktan da söz ederek şunları söyledi:
“Konut satışlarımız yaklaşık 1 buçuk 2 yıldır istediğimiz düzeyde gitmiyor. Çevremizde yaşanan olaylar, ülkemizin içinde bulunduğu ortam bunda etkili oluyor. Seçim döneminde KDV’de indirim, banka faiz oranlarında indirim yapıldı. O süreçte meslektaşlarımız ve vatandaşlarımız bundan yararlandı. Biz seçimden umutluyduk ama bu beklediğimiz gibi olmadı. Sektör adeta durma noktasına geldi. Seçimden sonra faiz oranları 0,89’dan, 1,70’lere çıktı. Bu da piyasada durağanlık yaşatıyor.”
İMAR BARIŞI BAŞVURULARI NASIL YAPILIR?
İmar Barışı düzenlemesine kısa sürede büyük ilgi gösteren yapı sahipleri, başvurularını e-Devlet sistemi üzerinden gerçekleştirebiliyor.
PTT şubelerinden alınan e-Devlet şifresi ile "www.turkiye.gov.tr "adresine veya "e-Devlet" mobil uygulamasına giren vatandaşlar, burada yer alan kurumlar bölümünden Çevre ve Şehircilik Bakanlığına ait sayfaya erişebiliyor.
Söz konusu sayfaya giriş yapan yapı sahipleri, "İmar Barışı Başvuruları" bölümüne girdikten sonra istenilen bilgileri doldurarak başvurularını tamamlıyor.
Düzenlemede son başvuru günü 31 Ekim 2018 olarak belirlenirken, başvuru gerçekleştirildikten sonra ödenmesi gereken bedel de 31 Aralık 2018'e kadar yatırılabilecek.
Başvuruda bulunmak isteyen yapı sahipleri İmar Barışı'nın detaylarına ilişkin merak ettiği tüm bilgilere ise
"imarbarisi.csb.gov.tr" ulaşabilecek.
İSTANBUL'DA 330 BİN BAŞVURU
En çok başvuru yapılan illerin başında ise kaçak yapıların büyük bölümünün bulunduğu İstanbul geldi. Yaklaşık 2 milyon kaçak bina bulunan şehirde şu ana kadar 330 bin başvuru yapıldı. İstanbul'u 172 bin başvuru ile İzmir takip ederken, Konya ise 133 bin başvuruyla vatandaşın İmar Barışı için yoğun ilgi gösterdiği ilk 3 şehir arasında. Bursa ve Kocaeli'de yapılan müraacatlar ise sırasıyla 88 bin ile 87 bin 500'e dayandı. Ankara'da ise İmar Barışı'na ilgi yok.
BEDEL NASIL BELİRLENECEK?
Emlak Vergisi Kanunu'na göre belirlenen emlak vergi değeri ile yapının Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nca belirlenen yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden konutlarda yüzde 3, ticari kullanımlarda yüzde 5 oranında bedel alınacak.
Kayıt bedeli başvuru sahibi tarafından genel bütçeye kaydedilerek kentsel dönüşüm için kullanılmak üzere merkez muhasebe birimi hesabına yatırılacak.
ÖDEMELER NASIL YAPILACAK?
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdürü Vedad Gürgen, vatandaşın ödeyeceği bedelin yapı tipine göre kademelendirildiğini söyledi. Gürgen barış için yapılacak ödemeyi şöyle anlattı:
- Üzerinde çalıştığımız taslağa göre emlak vergi değeri ve bakanlığın belirlediği bedel toplanıp onun yüzde 3'ü alınacak.
- Bir iki katlı yığma bir yapı varsa biz bunun metrekaresini 600 lira kabul ediyoruz. 100 metrekareden bakınca 60 bin lira. Diyelim ki arsa bedeli de 10 bin, toplamda 70 bin etti. Bunun yüzde 3'üne denk gelen 2100 lira ödenerek yapı kayıtlı hale gelecek.
- Vatandaş müracaatı yapacak, konuttaki balon ödeme gibi parasını biriktirip 31 Aralık'a kadar tek seferde ödeyecek. Başvuru yaptığı an ödemek zorunda değil
İMAR BARIŞI HANGİ BİNALARI KAPSIYOR?
İmar Barışı'ndan en çok yararlanacak ilin İstanbul, ilçenin ise Güngören olması bekleniyor. Güngören ilçesinde 288 bin adet, Esenler ilçesinde 285 bin adet ve Üsküdar ilçesinde 208 bin adet ruhsatsız yapı stoğu var. Büyükşehirler başta olmak üzere yapılmış ve bir türlü kullanım, ruhsat ve imar izni alamamış tahminen 12-13 milyon civarında konut bulunuyor.
İmar Barışı bu konutların tamamını kapsayacak. Kayıt bedeli her bina ve yapıya göre değişiklik gösterecek. Ancak yüzde 3'ün tek tip olarak uygulanması öngörülüyor. Vatandaş her bir dairesini bağımsız birim olarak tanımlayabilecek. İhtilaflı yapılar için hazırlanan bu çalışmada usulsüz uygulamalara izin verilmeyecek. Başlangıç tarihi 31 Aralık 2017 olacak. İmar çalışması gündeme gelir gelmez kaçak inşaat yapanlar barıştan yararlanamayacak.
İMARSIZ YAPILARA TAPU VERİLECEK Mİ?
İmar barışı konusuna ilişkin detayları bir açıklama yapan Yıldırım, bunun bir imar affı değil, imar barışı olduğunu belirtti. Yani imarsız, kaçak yapılara normal bir tapu değil bir kayıt belgesi verileceğini açıkladı.
Vatandaşın artık malı ile rezil olmayacağını bildiren Başbakan, "Ne yapacağız? Burada bunları bir yapı kayıt belgesi vereceğiz. Çevre şehircilik bakanlığı bütün bunların tespitini yapacak. Ve bundan sonra da bu yapı kayıt belgesi daha sonraki imar alacaksa imar alırken işine yarayacaksa, veya kentsel dönüşüme gidecekse öncelik tanınacak. Veya tapu verileceği zaman da bu belge aranacak. Böylece vatandaş elindeki malıyla rezil olmuş vaziyette. Malı var ‘benim’ diyemiyor. 30 sene kullandığı evine benim diyemiyor. İmarla ilgili, mülkiyetle ilgili, elektrik, su altyapıyla ilgili sorunu var. Bina yapmış, arsa gözüküyor. Bütün bunları sona erdirecek reform düzeyinde düzenleme." dedi.
Yapının yaklaşık maliyeti nasıl hesaplanacak?
Yapının yaklaşık maliyet bedeli belirlenirken birim maliyet bedeli;
1) Tarımsal amaçlı basit binalar için 200 TL/ metrekare
2) 1-2 katlı binalar ve basit sanayi yapıları için 600 TL/metrekare
3) 3-7 katlı binalar ve entegre sanayi yapıları için 1000 TL/metrekare
4) 8 ve daha yüksek katlı binalar için 1600 TL/metrekare
5) Lüks binalar, villa, alışveriş kompleksi, hastane, otel ve benzeri yapılar 2000 TL/metrekare
6) Güneş Enerjisi Santralleri (GES) 100.000 TL/MW esas alınmak suretiyle hesap yapılacak.
Yapı Kayıt Belgesi bedeli nasıl belirlenecek?
Yapı Kayıt Belgesi bedeli; yapının bulunduğu arsanın emlak vergi değeri ile binanın toplam yapı alanı dikkate alınarak hesaplanacak yapı yaklaşık maliyet bedelinin toplamı üzerinden, yapının konut veya ticaret olarak tek kullanımlı veya karma kullanımlı olup olmadığı da gözetilerek ve karma kullanımlı yapılarda konut ve ticari olarak kullanılan alanların arsa oranları ayrı ayrı dikkate alınarak konutlarda yüzde üç, ticari kullanımlarda yüzde beş katsayısı ile çarpılması suretiyle belirlenecek.
Tapuda kat mülkiyeti tesisi için ne gerekecek?
a) Yapı Kayıt Belgesi,
b) Mevcut yapının veya yapıların dış cepheler ve iç taksimatı bağımsız bölüm, eklenti, ortak yerlerinin ölçüleri ve bağımsız bölümlerin konum ve büyüklüklerine göre hesaplanan değerleriyle oranlı arsa payları, kat, daire, iş bürosu gibi nevi ile bunların birden başlayıp sırayla giden numarası ve bağımsız bölümlerin yapı inşaat alanı ve yapı maliklerini de gösteren ve mimar tarafından yapılan ve ana gayrimenkulün yapı maliki veya bütün paydaşlarının imzaları alınarak imzalanan ve elektronik ortamda Tapu Müdürlüğüne ibraz edilen proje,
c) İmar planlarında umumi hizmet alanlarına denk gelen alanların terk edildiğine ilişkin ilgili belediyesinden alınan belge,
ç) Bağımsız bölümlerin kullanılış tarzına, birden çok yapının varlığı halinde bu yapıların özelliğine göre hazırlanmış, kat mülkiyetini kuran yapı maliki veya malikleri tarafından imzalanmış yönetim plânı,
d) Yapı Kayıt Belgesi ile zemin ve mimari proje uyumunu gösteren özel harita mühendislik büroları veya Lisanslı Harita Kadastro Büroları (LİHKAB) tarafından düzenlenmiş olan zemin tespit tutanağı gerekecek.
