Suriye'de 2011'de yaklaşık günlük 400 bin varil olan petrol üretimi, 10 bin varil seviyelerine kadar düştü
Ülkede petrol sektörünün, savaşın altyapıya verdiği zarar ve Avrupa Birliği (AB) yaptırımları nedeniyle çökme noktasına geldiği belirtiliyor.
Geçen hafta AB, Eylül 2011'de devreye koyduğu Suriye petrol sektörüne ilişkin yaptırım listesini genişlettiğini açıkladı. Suriye Petrol Bakanlığı da petrol sektörünün Mart 2011'den bu yana 23,5 milyar dolar zarar gördüğünü duyurdu. Açıklamada, direkt zararın yaklaşık 4 milyar dolar olduğu ve çalınan, boşa harcanan petrol ve doğal gaz, altyapıya, boru hatları ve iletim araçlarına verilen zarardan oluştuğu, indirekt zararın ise üretim gecikmelerinden, elde edilemeyen karlardan oluştuğu belirtildi.
Anadolu Ajansı'na açıklamada bulunan AB Dış Politika Sözcüsü Michael Mann, 22 Temmuz 2014 Dış İlişkiler Komitesi toplantısı itibariyle 192 kişi ve 62 kuruluş, AB'nin Suriye yaptırımları listesinde olduğunu söyledi. Getirilen istisna dahilinde halen hiçbir AB'li ülke veya şirketin Suriye'den petrol almadığını belirten Mann, "AB'nin yaptırımları, Suriye'ye petrol satan değil, Suriye'den AB'ye petrol satan şirketleri hedef alıyor" dedi.
Washington merkezli Atlantic Council uzmanı Faysal İtani de Suriye hükümetinden ülkenin makroekonomisine ilişkin veri almak mümkün olmadığını söyledi. Hem hükümet hem muhaliflerin kontrol ettiği alanlarda gayriresmi ekonominin oluştuğunu belirten İtani, "Savaş ağalığı her tarafa yayıldı, gelirler karaborsaya akıyor. Petrol sektörüyse tamamen çöktü" diye konuştu.
İtani, Suriye'nin petrol ihracatının tamamına yakınının AB'ye olduğunu hatırlatarak, bu durumda öncelikli olarak AB yaptırımlarının etkili olduğunu vurguladı ve "Suriye petrolsüz kalmadı ama kendi üretimleri ve petrol gelirleri çöktü" dedi.
Diğer faktörün ise sahaların çoğunun muhaliflerin eline geçmesi olduğunu ifade eden İtani, sahaların çoğunun muhaliflerin elindeki kuzey ve doğu bölgelerde yer aldığını, hem çıkarma hem de iletim anlamında petrol altyapısına fiziksel zarar verildiğini söyledi.
- Üretim 14 bin varile düştü
Suriye'nin ana petrol sahaları, Irak sınırındaki illeri Deir al Zor ve Haseke'de bulunuyor. Mart 2011'de Suriye günde yaklaşık 385 bin varil petrol üretiyordu, bunun 150 bini ihraç edilirken, kalanı Humus ve Banyas'taki rafinerilerde işlenip iç tüketimde kullanılıyordu. Suriye Petrol Bakanlığının verilerine göre, 2012'de günlük ortalama 164 bin, 2013'te 28 bin varil olan üretim, 2014'te 14 bin varile düştü. Mart 2011'den önce petrol ihracatı, ülkenin gelirlerinin yüzde 25'ini oluşturuyordu ve yüzde 95'i AB'ye satılıyordu.
Petrol sahalarının çoğunun kontrolünün muhaliflerin elinde olduğu biliniyor. Geçen aylarda Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) ülkenin doğusunda, Irak sınırındaki Deir ez Zor'daki sahaları, Humus'taki el Şaer petrol sahasını ve el Ömer sahasını ele geçirmişti.
AB'nin, Suriye petrol sektörüyle ilişkili olup AB'deki varlıklarını dondurduğu şirketler şöyle:
''Syrian Trading Oil Company (Sytrol), General Petroleum Corporation, Deir ez-Zur Petroleum Company, Ebla Petroleum Company, Dijla Petroleum Company, Syrian Petroleum Company, Mahrukat Oil Company, Syrian Company for Oil Transport, The Baniyas Refinery Company, The Homs Refinery Company, Tri Oceans Trading.''
