Bakan Canikli, elektrik faturalarındaki kayıp-kaçak bedeline ilişkin, "Yine olacak, çünkü şirketlerin başka çaresi yok.'' dedi.

Gümrük ve Ticaret Bakanı Nurettin Canikli,  yaptığı açıklamada, elektrik faturalarında kayıp-kaçak bedeli ile ilgili sütunun ortaya çıkmasının ardından konuyla ilgili tartışmaların başladığını anımsatarak, "Vatandaş haklı olarak diyor ki 'başkasının ödemediği elektriği ben niye ödeyeyim?' Faturada bilgi o şekilde yer aldığında insanların otomatik refleksi o şekilde ortaya çıkıyor" diye konuştu.

İŞİN ASLI ÖYLE DEĞİL!

Faturalardaki kayıp-kaçak bedelinin başka bölgelerde kaçak olarak tüketilen, ödenmeyen elektriğin diğer bölgelere yansıtılmasından ibaret gibi gözüktüğünü ancak işin aslının böyle olmadığını anlatan Canikli, şöyle konuştu:

MALİYETİN BİR UNSURU

"Bu kararı alan ilgili bakanlığımız, elektrik faturasında maliyet unsuru olacak tüm kategorileri ayrıntılı saymış. Bunlar elektrik maliyetinin bir unsuru. Toplam üretilen elektriğin maliyeti var. Bu maliyete hatların nakli sırasında oluşan ve insanların ödemediği kayıp kaçak dahil. Üretim maliyeti var, bir de satış hasılatı var. Alacağınız var ama tahsil edemiyorsunuz. Bunu hasılata dahil etmiyorsunuz, dolayısıyla elektriğin birim satış maliyetini hesaplarken bütün bunları hesaba katıyorsunuz. Doğrudan kilovatsaatin maliyetine dahil edilmiş olsaydı böyle bir sorun çıkmazdı. O maliyetin unsudur ama şeffaflık gereği bu, ayrı kalem olarak yazıldı ve sorun olarak ortaya çıktı."

TÜKETİCİNİN ALEYHİNE BİR DURUM YOK

Tüm dünyada hesaplamaların bu şekilde yapıldığına dikkati çeken Canikli, "Zarar edilen rakam, birim maliyete yansıtıldı. Burada tüketicinin aleyhine olacak bir durum yok, ama böyle yazıldığı için mahkemeler bu yönde karar verdi, yapacak bir şey yok. Onlar da maliyetin bir unsuru" diye konuştu.

BAŞKA ÇARESİ YOK!

Söz konusu bedelin 1 kilovatsaat elektriğin fiyatında görüleceğini dile getiren Canikli, "Mecburi, bu iş böyle başka çaresi yok. Başka türlü ayakta kalamazsınız, bu işle ilgili firmalar ayakta kalamaz ki... 'Devlet oradaki parayı tahsil etsin, bize ne' deyip o başka bir şey diğer tarafta bir üretim var, ticari faaliyet var. Onun değerlendirmesi, hesabı ayrı bir iş" ifadesini kullandı.

YİNE KAYIP KAÇAK ORANLARI OLACAK

Başka sektörlerde de durumun böyle olduğunu anlatan Canikli, tahsil edilemeyen alacağın gider olarak yazıldığını, vergi matrahından düşüldüğünü, elektrik faturalarındaki kayıp kaçak bedelinde de aynı mantığın uygulandığını söyledi.

Canikli, "Maliyetin içinde neler var, mümkün olduğu kadar ayrıntılandıralım gibi iyi niyetli yaklaşımın neticesinde böyle bir tablo ortaya çıktı. Bundan sonra kayıp kaçak rakamları yine olacak ama bu sefer elektrik maliyetinin içinde olacak eskiden olduğu gibi, diğer ülkelerde olduğu gibi" diye konuştu.

500 RAPORTÖR GELİYOR

Bakan Canikli, tüketici hakem heyetlerine yapılan başvurulara ilişkin de değerlendirmelerde bulundu. Tüketici hakem heyetlerine yapılan başvuruların son dönemde arttığını anlatan Canikli, bu nedenle karar verme süreçlerinin uzadığını kaydetti. Hakem heyetlerine 500'ün üzerinde profesyonel raportör kadrosu tahsis edeceklerini ifade eden Canikli, "Bunlar memur olacak, şu anda hakem heyetlerinde böyle bir mekanizma yok, amatörce yapılıyor" dedi.

YÜZDE 86'SI BANKALARLA İLGİLİ

Hakem heyetlerine yapılan başvuru sayısının 2013'te 833 bin 854; 2014'ün 8 ayında ise 825 bin 788 olduğunu belirten Canikli, bu yıl yapılan başvuruların yüzde 86'sının bankacılık sektörüyle ilgili olduğunu kaydetti.

********************

Elektrik faturaları fena çarpacak!

Kayıp - Kaçak bedelinin abonelere geri ödenmesinin engellenmesi için yapılan çalışmadan başka ayrıntılar da ortaya çıktı.

Enerji Piyasası Denetleme Kurumu'nun (EPDK) hazırladığı tasarıya göre, şirketlerinin değişmesini istediği kaçak oranlarındaki değişimin faturasını da tüketici ödeyecek.

Tasarıyla, elektrik dağıtım şirketlerinin “müşteri hizmetleri” gibi harcamaları da kanuna konarak bu kalemlerin tüketiciden tahsil edilmesi için hukuki altyapı hazırlanıyor.

'Sanal maliyetler var'

Tasarı, EPDK'nın yeni maliyetleri tarifelere yansıtmasının da önünü açıyor. ElektrikMühendisleri Odası Başkanı Hüseyin Yeşil, Milliyet'e yaptığı açıklamada, “Tasarıyla yalnızca kayıp ve kaçak bedelleri yasalaştırılmıyor; kullanıcıların faturalarını kabartacak yeni kalemlerin de tarifeye eklenmesine yönelik düzenleme yapılıyor. Yeni yeni maliyet kalemleri icat ediliyor.

Ortada böyle bir faaliyet yokken isim konularak oluşturulan sanal maliyetlerle, farklı isimler altında mükerrer tahsilatlarla elektrik kullanıcılarından dağıtım şirketlerine yeni kaynak aktarımı sağlanmak istendiği anlaşılıyor” dedi.

Kayıp ikiye ayrılıyor

Elektrik Piyasası Kanunu'nda değişik öngören tasarıya göre, enerji yönetimi öncelikli olarak kayıp - kaçak bedelinin yasallaştırılmasını amaçlıyor. Tasarıda, teknik ve teknik olmayan kayıp (kaçak elektrik) ayrımı yapıldı. EPDK'nın altyapıdan kaynaklanan teknik kayıp ve kaçak elektrikiçin hedef oran belirleyeceği belirtilen tasarıda, “Kurulca (EPDK) belirlenen hedef oranlarını geçmemek kaydı ile teknik ve teknik olmayan kayıplara ilişkin maliyetler dağıtım tarifelerinde yer alır ve tüketicilere yansıtılır” denildi.

Tasarıya göre, dağıtım şirketlerinin itiraz ettiği kayıp-kaçak oranlarının değişmesi de gündemde. Tasarıya göre, kayıp-kaçak hedeflerinin değiştirilmesinden doğacak maliyet de tüketicilere yansıtılacak. Bu konudaki hedef oranlar ve diğer esaslar ise yönetmelikle belirlenecek.

Kaçak oranına göre tarife...

Yeni düzenlemeyle, bazı maliyetler, 'perakende satış hizmet maliyeti'nin dışında birer kalem olarak kanun metnine yerleştiriliyor. Tasarı metinde, satış tarifesini belirleyen unsurlar arasında enerji maliyetinin yanı sıra 'fatura ve müşteri hizmetleri maliyeti' de sayılıyor. Bu düzenlemeyle,elektrik dağıtım şirketlerinin müşteri hizmetleri harcamalarının doğrudan faturaya yansıtılmasının öne açılıyor.

Tasarıda, elektrik satış tarifelerinin, “satış faaliyetinin yürütülmesi kapsamındaki tüm maliyet ve hizmetleri karşılayacak bedellerden oluştuğu” belirtiliyor. Bu ifade ile de daha sonra faturalara eklenebilecek ilave maliyet kalemleri ile ilgili yasal dayanak oluşturuluyor. Tasarıda tüketiciözelliklerine göre abone gruplarının belirlenmesi sağlanıyor. Bu da kaçak oranına göre tarife anlamına gelebilecek.

Yeni kalemlerle kabaracak

Hüseyin Yeşil, “Mevcut faturalarımızda yer alan aktif enerji maliyeti ve perakende satış hizmet maliyeti, perakende satış şirketi adına faturalarla tahsil edilecek kalemler olarak yer alırken; yenikalemler olarak, sanki perakende satış hizmet maliyetinin dışında kalemlermiş gibi 'faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti' ekleniyor” dedi.

Mevcut Tarifeler Yönetmeliği'nde perakende satış hizmetinin “Perakende satış lisansına sahip şirketler tarafından, elektrik enerjisi ve/veya kapasite satımı dışında, tüketicilere sağlananfaturalama ve tahsilat gibi diğer hizmetleri” olarak tanımlandığını anımsatan Yeşil, “Perakendesatış hizmet maliyeti tahsil edilirken, ayrıca faturalama ve müşteri hizmetleri maliyeti kaleminin eklenmesi, perakende satış hizmeti maliyeti kapsamında faturalama ve müşteri hizmetleri dışında hangi faaliyetlerin yer aldığı sorusunu gündeme getiriyor” dedi.