Global para piyasalarında esnek kur sistemine geçilmesi ile birlikte hızla büyüyen Forex piyasası,bugün finans piyasaları içinde önemli bir konuma yükselmiştir. Forex, terminoloji olarak İngilizce Foreign Exchange sözcüklerinin kısaltılmasından oluşur. Forex piyasasında pariteler ağırlıkta olmak üzere altın, gümüş, mısır, kakao, petrol gibi çok çeşitli özellikteki emtialar, dünyanın en popüler hisse senetleri ve global borsa endeksleri olmak üzere çok geniş yelpazede yatırım aracı işlem görmektedir.

Forex piyasasının katılımcılarını bankalar, portföy yönetim firmaları, sigorta şirketleri, korunma (hedging) fonları dahil olmak üzere geniş bir kurumsal ve bireysel yatırımcı kitlesi oluşturmaktadır. Yaklaşık 5,5 trilyon dolar işlem hacmiyle dünyanın en büyük ve en hızlı gelişen finans piyasası olması kişileri Forex piyasasına yaklaştırmasında önemli bir rol oynamaktadır.

Forex piyasası, diğer küresel finans piyasalarının aksine tezgahüstü (Over-the-Counter – OTC) bir piyasadır. Forex piyasasının dinamiklerini Londra, New York, Tokyo, Singapur, Frankfurt, Zürih, Paris, Hong Kong gibi dünyanın önemli ticaret merkezleri oluşturur. Çok farklı coğrafyalar üzerinde yer alan finans merkezlerinin internet ağı üzerinden sisteme katılması ile işlemler; bankalar, kurumlar ve bireysel yatırımcılar arasındaki elektronik ağ üzerinden, haftanın 5 günü 24 saat boyunca yapılabilir. Forex, günümüzde her ölçekte yatırımcının yalnızca bir internet bağlantısıyla günün her saatinde erişebildiği çok aktif bir piyasadır. 

Forex Piyasasının avantajları nelerdir?

a. Forex piyasasının en temel özelliği kaldıraç sistemidir. Yatırımcı teminatının 100 katına kadar işlem yapabilir. Ancak, kaldıraçlı işlem yapmanın yüksek kar avantajı sağladığı kadar aynı oranda yüksek kayıp riski taşıdığı unutulmamalıdır.

b. Forex piyasası,  işlem emirleri açısından yatırımcıya çok farklı seçenekler sunmaktadır. Yatırımcı açtığı her pozisyon için kar alma ve zarar kesme noktalarını serbestçe tanımlayabilir. İptal edene kadar geçerli emir oluşturabilir. Bu emirler işlem platformu kapalıyken bile aracı kurumlar tarafından çalıştırılır.

c. Forex piyasası haftanın 5 günü 24 saat açık bir piyasadır. Yatırımcı gece/gündüz olmak üzere istediğinde dilediği zaman pozisyon açabilir ya da açıkta olan pozisyonunu kapatabilir.

d. Dünyanın en likit finans piyasasıdır. En çok işlem gören paritelerde gün içinde fiyatlar 18.000 kereden fazla değişmektedir. Dolayısı ile piyasa,manipülasyonu imkânsız hale getirmektedir.

e. Forex piyasası teknolojinin en yoğun kullanıldığı bir piyasadır. Dünyanın neresinden piyasa online erişim yaparsanız yapın fiyatlar küresel piyasalarla eş zamanlıdır.

f) Forex piyasasında hem yükseliş yönünde hem de düşüş yönünde yatırım yapmak mümkündür. Yatırımcı çift yönlü işlem imkânı ile piyasa düşerken veya yükselirken doğru stratejilerle kazanma imkânına sahiptir.

TÜRKİYE'de FOREX:

Türkiye’de Forex işlemleri, Sermaye Piyasası Kurulu’nun (SPK) kaldıraçlı işlemleri düzenlemeye yönelik yayınladığı tebliğe kadar yurt dışında faaliyet gösteren aracı kurumlar üzerinden yapılıyordu.Gerek yurtdışında faaliyet gösteren kurumların büyük kısmının bir devlet otoritesine tabii olmaması gerek ise muhalif bir durumda muhatap bir merci bulunamaması gibi sorunlar nedeniyle oldukça karmaşık bir yapı oluşmuştu. Buna bir de Forex piyasasını ve işleyişini yeterince bilmeyen risk iştahı yüksek yatırımcıların yaşadıkları kayıplardan dolayı oluşan mağduriyetleri eklenince denetleme sisteminin bir an önce hayata geçirilmesi gerekliliği ortaya çıktı.

SPK; dünyanın diğer regülasyon otoritelerinden NFA ve FSA’nın Forex ile ilgili düzenlemelerini de göz önünde bulundurarak, 31 Ağustos 2011 tarihinde “Kaldıraçlı alım satım işlemleri ve bu işlemleri gerçekleştirebilecek kurumlara ilişkin esaslar hakkında tebliğ”i yürürlüğe koydu. Düzenleme, Forex piyasasının tüm hatlarını belirlediği gibi yatırımcıların korunmasına ilişkin esaslarıyla da Türkiye’de Forex’i güvenilir bir konuma taşındı.

Regülasyon ile kaldıraçlı işlemlerin yapıldığı piyasayı ve piyasanın unsurlarını denetlemenin dışında müşterilerin de hesaplarını korumaya yönelik bir dizi önlem getirildi.Müşteri hesaplarının Takasbank’ta müşteri bazında saklanması ve işlem yapan aracı kurumlara yetki belgesi zorunluluğu getirildi. Böylece müşteri teminatları garanti altına alındı. Kaldıraç oranı 1:400’lerden 1:100’e çekilerek yatırımcının sistematik risklere karşı duyarlılığı azaltıldı.

Kaldıraçlı piyasalara ilişkin SPK'nın yapmış olduğu bu düzenleme, Türkiye'de Forex piyasasının kontrol altına alınması için otorite tarafından hayata geçirilen ilk düzenlemedir. Türkiye Sermaye Piyasası Aracı Kuruluşlar Birliği ise kuruluşların bağlı olduğu tüzel yapı olarak kanunların uygulanması ve açıklanması hususunda köprü vazifesi görmektedir.Bugün kurumların hem teknolojik yapısı hem de finansal yeterliliği aldıkları risk oranı düzenli olarak denetlenebilmektedir. Bununla beraber SPK, Forex piyasasının Türkiye’deki yerini ve duruşunu dünya devletlerinin bir adım daha öteye taşımak için farklı düzenlemelere devam etmekte ve regülasyonun derinliğini artırmaktadır.

Yeni dönem